Czy warto mieć inteligentny dom?
Kiedy budynek jest inteligentny?
Najpierw zacznijmy od wyjaśnienia czym jest budynek inteligentny ? W skrócie można określić, że inteligentny budynek to system zarządzania budynkiem.
System musi posiadać odpowiednią ilość czujników i detektorów, a cały system zarządza wszystkimi instalacjami znajdującymi się w budynku.
System zbiera na bieżąco informacje i sprawia, że budynek może odpowiednio reagować na wszelkie zmiany środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. To wszystko pozwala nam na maksymalizację funkcjonalności, minimalizację kosztów eksploatacji, poczucie komfortu i bezpieczeństwa.
Przed pojawieniem się technologii inteligentnego domu, każda instalacja w budynku miała tylko jedno konkretne zadanie i do obsługi miała własną automatykę z oddzielnymi sterownikami i pilotami (np. system alarmu, monitoringu, ogrzewanie kotłem ).
W tej chwili można zauważyć, że posiadacze domów zaczęli wykorzystywać coraz więcej nowoczesnych instalacji np. wentylacja mechaniczna, klimatyzacja, sterowane rolety okienne, automatyczne nawadnianie itp. I w ten sposób opracowano inteligentną technologię, która skupia te wszystkie rozmaite urządzenia w jeden system z jednolitym sterowaniem.
Inteligentny system stosuje się nie tylko w domach jednorodzinnych i mieszkaniach, ale pozwalają również na zarządzanie całą nieruchomością i przestrzenią wokół każdego obiektu.
Oto kilka możliwości, które oferują systemy inteligentne:
Sterowanie oświetleniem
Wewnętrzne i zewnętrzne sterowanie w zależności od stanu obecności osób w pomieszczeniach oraz ruchu, w oparciu o natężenie światła . System może każdorazowo gasić światło, po stwierdzeniu, że w danym pomieszczeniu nikt nie przebywa;
foto: kreocen.pl
Sterowanie ogrzewaniem, prądem, wentylacją, klimatyzacją i filtracją
w oparciu o parametry jakości powietrza, tj. zawartość dwutlenku węgla i wilgotność osobnych pomieszczeń. Zawsze po otwarciu okna lub drzwi, system wyłączy wentylację mechaniczną i klimatyzację System nas powiadomi a następnie zmieni działanie ogrzewania, abyśmy nie ponosili zbędnych kosztów (zareaguje zgodnie z naszymi oczekiwaniami );
Jeśli wyjechaliśmy na urlop, albo jesteśmy w pracy, lub gdy śpimy, system obniży temperaturę w wybranych przez nas pomieszczeniach oraz odłączy od sieci elektrycznej zbędne urządzenia. Wyprzedzając nasz powrót z urlopu, lub po powrocie do domu ,elementy systemu szybko doprowadzą poszczególne pomieszczenia do komfortowej temperatury i wilgotności.
foto: aquatechnica.com.pl
System do odzyskiwania szarej wody
Zbiera on ciepłą wodę wcześniej zużytą do prania, mycia czy zmywania, i przekazuje jej ciepło do systemu ogrzewającego dom. Układ ten składa się z filtra, zbiornika szarej wody oraz pompy. System zapobiega marnowaniu wody, liczy i analizuje bieżące zużycie wody. Zakładając określoną średnią dla danego gospodarstwa domowego, system może informować mieszkańców o nadmiernym zużyciu wody w danym dniu, pozostawiając im interpretację danych i właściwą reakcję na tę sytuację. Wykorzystanie do spłukiwania toalet wody pochodzącej np. z kąpieli jest ekonomicznie bardzo pożądane. Jest to zadanie trudne ze względu na konieczność okresowego czyszczenia takiej instalacji, ale system ten jest w stanie zredukować zużycie wody w gospodarstwie domowym o ponad 35%.Wykorzystanie wody deszczowej do podlewania ogrodu powinno stać się standardem. Automatyczne nawadnianie posesji, które nie załączy się jeżeli niedawno padał deszcz.
Ochrona bytu i mienia, system alarmowy i monitoring
Jeśli pojawią się wewnątrz lub na zewnątrz budynku potencjalnie niebezpieczne zdarzenia (np. włamanie), system bezzwłocznie na nie zareaguje i wszczyna procedury alarmowe, zabezpieczając budynek i odstraszając złodzieja. System wysyła informację do biura ochrony obiektu i do właścicieli, a jednocześnie np. zapala oświetlenie w domu i w ogrodzie, włącza sygnał dźwiękowy, opuszcza rolety zewnętrzne i blokuje drzwi. foto: monedo.pl
System kontroli dostępu i możliwość operowania systemem zdalnie
Instalacja inteligentna pozwala na zarządzanie niemal wszystkimi urządzeniami w domu za pomocą telefonu komórkowego, tableta lub laptopa. Jeśli ktoś zapomni kluczy albo nie ma przy sobie pilota do bramy, zdalne sterowanie bramą wjazdową, garażową i kontaktorami na drzwiach, umożliwi nam ich otwarcie. Wystarczy mieć przy sobie telefon komórkowy. A przecież w dzisiejszych czasach bez telefonu się gdzieś ruszyć to jak bez ręki.
foto: instalacje.pro
Obsługa urządzeń audio-video i innych codziennego użytku.
Ogromna ilość użytkowników włącza tzw. multiroom, czyli system wielostrefowego nagłośnienia oraz system kina domowego.
Wideofon
Sceny świetlne
System daje możliwość Konfigurowania z wybranych punktów oświetleniowych, tzw. Sceny świetlne. Można zatem wykreować indywidualny nastrój np. w reprezentacyjnym holu, salonie, w pokoju multimedialnym itp. Podczas wjazdu na posesję, system wytyczy nam tzw. Trasę świetlną.
System daje możliwość budowania scenariusza oświetleniowego. Np.podczas świąt Bożego Narodzenia, można ustawić żeby lampki na choince włączały się i wyłączały o konkretnej godzinie;
foto: trilux.com.pl
System przeciwpożarowy
Jest to system urządzeń służących do ostrzegania przed pożarem i gaszenia płomieni. System posiada czujniki dymu i czadu. W pobliżu przewodów wentylacyjnych i w miejscach, takich jak: poddasze, łazienka, kuchnia i garaż wskazane jest instalowanie czujników dymu z funkcją ostrzegania o bardzo wysokiej temperaturze. Instalacje tryskaczowe instalowane montowane są pod sufitem ,składają się z rurek z wodą podłączonych do dystrybutora wody. Tego typu wyposażenie domu najlepiej zaplanować na etapie jego budowy.
System zasilania USB
W zależności od wersji, jest to połączenie tradycyjnego “kontaktu” z jednym lub dwoma gniazdami USB. Jedno gniazdo obsłuży toster czy ekspress do kawy a jednocześnie smartfon albo tablet. Czy aby na pewno? Inżynierowie zadbali o odpowiednie zasilanie. W przypadku smartfonów do naładowania wystarczy już zasilanie 700 mA. Ale na rynku są też dostępne warianty dla bardziej wymagających urządzeń takich jak tablety czy smartfony z dużymi wyświetlaczami – ładowanie 1400 mA. Tyle już powinno wystarczyć, by w sensownym czasie doładować akumulator mobilnego sprzętu.
System zarządzania produkcją i magazynowaniem energii
odnawialnej z własnych mikroźródeł. Biorąc pod uwagę warunki klimatyczne w Polsce, w domach jednorodzinnych można zastosować kilka odnawialnych źródeł energii (OZE). Są to: kolektory słoneczne do podgrzania wody użytkowej, ogniwa fotowoltaiczne lub przydomowa elektrownia wiatrowa, produkujące energię elektryczną, kotły na biomasę lub pompa ciepła zastosowane w systemie grzewczym, rekuperatory do odzyskania energii z wentylacji, system odzysku ciepła ze ścieków, gruntowe wymienniki ciepła oraz tzw. rozwiązania hybrydowe, łączące różne OZE.
Instalacje grzewcze
to serce każdego domu. Gdy jest on szczelny, a jego ściany i dach posiadają izolację wystarczająco grubą, by zapobiec znacznej utracie ciepła, warto pomyśleć o takiej instalacji cieplnej, która będzie nie tylko efektywna, lecz także oparta na odnawialnych źródłach energii. Jednym z rozwiązań są kotły grzewcze na biomasę.
Rekuperator odzyskuje ciepło z wentylacji.
Działanie jest proste: urządzenie ogrzewa powietrze wpływające do domu powietrzem, które wypływa z budynku. Decydując się na zastosowanie rekuperatora, warto nabyć taki, który zapewnia jak najwyższą sprawność – nominalną powyżej 90% – i potrzebuje nie więcej niż 0,35 W mocy na przepompowanie 1 m3 powietrza. Możliwe jest łączenie ze sobą więcej niż jednego źródła odnawialnej energii. Najbardziej popularnym rozwiązaniem są kolektory hybrydowe wykorzystujące ogniwa fotowoltaiczne i kolektory słoneczne. Jednocześnie podgrzewają one wodę i wytwarzają energię elektryczną. Często też stosuje się łączenie źródeł odnawialnych i konwencjonalnych. Zarządzanie energią, w tym jej magazynowanie, to najważniejsza kwestia przyszłości dla środowiska, ludzi. Bezpieczeństwo energetyczne, niezależność energetyczna, własne dostawy prądu – to te kwestie, które należy zabezpieczyć z punktu widzenia energetyki. Jest to opłacalne, pod warunkiem że zastosuje się dobrze wybrany system i dobrze dobraną technologię. Systemy magazynowania energii w akumulatorach w najbliższych latach będą sposobem na upowszechnienie OZE (Odnawialnych Źródeł Energii). Stosuje się bateryjne technologie magazynowania energii. Na rynku występują akumulatory w różnych technologiach chemii, w różnych technologiach wykonania, dobierać je można zgodne z potrzebami klienta. Nowoczesne akumulatory nie zawierają metali ciężkich i żadnych toksycznych chemikaliów. Są bezpieczne, więc mogą też być stosowane także tam, gdzie przebywają ludzie. W przypadku awarii sieci można je stosować jako alternatywne źródło zasilania.
Systemy pogodowe
Stacja pogodowa służy do pomiaru bieżących warunków meteorologicznych: temperatury, prędkości i kierunku wiatru, wilgotności powietrza, ciśnienia, nasłonecznienia i poziomu opadów. Stacje pogodowe badają zarówno warunki wewnątrz i na zewnątrz domu. W zestawie są czujniki przynajmniej dwóch parametrów, w tym temperatury. Standardem stają się ciśnienie, wilgotność, siła i kierunek wiatru. Dodatkiem – nasłonecznienie, opady atmosferyczne czy fazy księżyca. Konieczność posiadania stacji pojawia się dopiero wtedy, kiedy jej wskazania powodują konkretne działania. Sednem inteligentnego sterowania budynkami jest uzależnienie pracy urządzeń od warunków wewnętrznych i zewnętrznych. Stacja meteorologiczna jest więc kluczowym elementem takiego systemu.
Obecnie na rynku systemy inteligentne można podzielić na 4 kategorie:
Jego ogromną zaletą jest łatwa instalacja, która nie wymaga kucia ścian, wystarczy bowiem podłączyć wszystkie elementy systemu bezprzewodowo. Tego typu system jesteśmy sami w stanie zainstalować. Niestety możliwości rozbudowy tego systemu są bardzo ograniczone. Taki typ systemu nie daje możliwości tworzenia rozległych instalacji ( często maksymalna liczba elementów należących do systemu wynosi 100).To naprawdę niewiele, do mieszkania może wystarczy, ale do domu już nie.
Koszt tego typu instalacji: do kilkunastu tysięcy złotych
Producenci prostego systemu bezprzewodowego: Fibaro, Smart Things, xComfort , Delta Dore, Zamel
To system skupiający się wokół jednego centralnego urządzenia, które można rozbudować o dodatkowe moduły. Instalacja takich systemów jest już skomplikowana i musi ją przeprowadzić fachowiec.
Np.firma Hemms informuje, że dzięki optymalizacji zużycia energii cieplnej i elektrycznej, system może oszczędzić nawet 30% zużywanej energii w budynku. System centralny przekłada się bezpośrednio na redukcję emisji gazów cieplarnianych – jak wynika z badań McKinsey & Company dla Ministerstwa Gospodarki : „Zainstalowanie systemów kontroli zużycia energii w nowych budynkach oraz termoizolacja istniejących mogą w 2030 obniżyć emisję w sumie o 30 MtCO2e – co stanowi około 13% łącznego potencjału redukcji emisji gazów cieplarnianych.”
Koszt tego typu instalacji: od kilki do kilkunastu tysięcy złotych. Wersja rozwiązania najbardziej wzbogaconego, to koszt sięgający kwoty nawet 100 tys.zł
Producenci systemu typu centralnego: Nexwell, Control4, Hemms
To znacznie bardziej rozbudowane systemy, gdzie różne podzespoły są ze sobą kompatybilne. Na pewno najważniejszą cechą jest to, że system podzespoły mogą być wykorzystywane przez różnych producentów. Dzięki temu, możliwe jest łączenie różnych urządzeń i stworzenie naprawdę rozbudowanego systemu o ogromnych możliwościach. Użytkownik ma możliwość programowania systemu KNX za pomocą komputera i dedykowanego do tego oprogramowania. Ten sposób konfiguracji systemu nazywa się trybem S-Mod. Producentem oprogramowania jest organizacja KONNEX, która nadzoruje produkcję wszystkich urządzeń działających w systemie KNX i wydaje, poprzez certyfikację, zgodę na używanie znaku zgodności z systemem KNX. Wykorzystanie takiego programu daje możliwość synchronizacji systemu, składającego się z urządzeń wielu producentów za pomocą jednego narzędzia: programu ETS. Możliwości, jakie zyskujemy otwierają drogę, dzięki której dostosujemy system do najbardziej wymagających użytkowników.
Niestety, instalacja takiego systemu jest trudna i wymaga pomocy fachowca, który poradzi sobie z urządzeniami różnych producentów.
Koszt tego typu instalacji: od 50 tyś. zł
Kompatybilne z systemem KNX podzespoły produkują m.in.: Gira, Jung, ABB, Basalte, Busch-Jaeger, Axis Communications
To kompleksowe rozwiązanie sterujące automatyką budynkową, którą można wykorzystać do różnych zastosowań. Warto zaznaczyć ,że Vision BMS to w pełni polskie rozwiązanie.
Centralną część systemu stanowi oprogramowanie, które jest sprzedawane razem z komputerem przemysłowym. Software zajmuje się zbieraniem informacji z urządzeń, sterowaniem oraz interfejsem użytkownika. Zaletą systemu jest możliwość działania z urządzeniami różnych producentów. System sprawia, że jego użytkowanie jest ograniczone jedynie wyobraźnią i zasobnością portfela użytkownika. Tak jak każdy rozbudowany system wymaga do instalacji doświadczonego fachowca, a niektóre elementy instalacji mogą wymagać ingerencji w budynek, dlatego Vision BMS najlepiej instalować już w trakcie budowy budynku.
Koszt tego typu instalacji: od 20 tyś.zł za podstawową wersję systemu przeznaczoną do dalszej rozbudowy
Producent systemu Vision BMS: Apa Group
Wnioski
Nowoczesnych technologii nie należy się obawiać- można je „oswoić” tak jak kolejne, coraz wymyślniejsze elektroniczne gadżety. Na temat inteligentnych budynków krąży wiele mitów, które mogą skutecznie zniechęcać do instalacji tego rozwiązania. Zamiast wierzyć w plotki, lepiej rozwiać swoje wątpliwości konsultując się z ekspertami.
Przyjmuje się, że optymalnie zaprogramowany system pozwoli na uzyskanie oszczędności na ogrzewaniu i zużyciu energii rzędu 30-50%.
Co należy zrobić, aby zamontować w domu system inteligentnych instalacji?
- Krok 1. – spotkanie z inwestorem mające na celu poznanie oczekiwań klienta oraz posiadanego budżetu
- Krok 2. – spotkanie z architektem wnętrz w celu dopasowania wspólnej wizji
- Krok 3. – przygotowanie projektu, trasy okablowań i punktów elektrycznych (dot. wszystkich wybranych elementów – oświetlenia, gniazd, trasy przewodu magistralnego do wszystkich punktów, itp.)
- Krok 4. – wykonanie okablowania i montaż urządzeń
- Krok 5. – zaprogramowanie urządzeń i paneli ściennych
- Krok 6. – przeszkolenie domowników z obsługi systemu
Systemy wymagające okablowania najlepiej jest przewidzieć już na etapie projektowania budynku.
Już na etapie projektowania instalacji należy uwzględnić miejsce na dodatkowy przewód magistralny lub przewód sieci komputerowej (tzw. skrętki). Dlaczego? Ponieważ urządzenia (przyciski, aktory itp.). inteligentnej instalacji zasilane są napięciem różniącym się parametrami od napięcia, jakie mamy w sieci energetycznej.
Decydując się na inteligentne instalacje, nie ma konieczności starania się o żadne dodatkowe pozwolenia ani dokumenty . Oczywiście w przypadku budowy nowego budynku, konieczne jest uzyskanie pozwolenia uzupełnionego o projekt instalacji elektrycznej – jest on wymagany zarówno w przypadku montażu standardowej instalacji, jak i inteligentnej.